اگر تابحال پشت یک سیستم لینوکسی نشسته اید و ناگهان فن ها به صدا درآمدند، سیستم قفل کرد یا اینترنت قطع شد، شما تنها نیستید. اما تفاوت بین یک کاربر حرفه ای و یک کاربر معمولی دقیقا در همین لحظه مشخص می شود.
در این مقاله، نه یک آموزش ساده، بلکه یک راهنمای جنجالی برای تسخیر سیستم لینوکسی تان ارائه می دهیم. اینجا خبری از حرف های تکراری نیست. اینجا بحث بر سر کنترل مطلق برسیستم است.
مغز سیستم را بخوان – htop
اگر هنوز از top استفاده می کنی، وقتشه بیدارشی!
htop یعنی کنترل کامل بر پردازش ها. نمایی رنگی، تعاملی و دقیق از مصرف RAM,CPU, وضعیت پردازش ها و حتی امکان KILL کردنشان با یک کلیک.
سیستم کند شده؟ htop را باز کن، پردازشی که CPU را بلعیده پیداکن، درجا نابودش کن.
جعبه سیاه سیستم – dmesg
هیچکس در مورد dmesg صحبت نمی کند، چون همه از قدرتش می ترسند!
این دستور، یک خط مستقیم به درون کرنل باز می کند. این یعنی وقتی دستگاه USB شناسایی نمی شود یا هارد مشکل دارد، اولین جایی که حقیقت را می گوید، dmesg است.
dmesg یعنی پایان حدس و گمان، اینجا حقیقت خام نوشته شده، بدون فیلتر.
کجای کار خراب شده؟ دقیقا همین جا! – journalctl
اگر می خواهی بفهمی سیستمت چرا بالا نمیاد، چرا اینترنت قطع شده یا چرا یک سرویس مرده، journalctl ابزار توست.
با این دستور میتونی لاگ ها را براساس تاریخ، سرویس، یوزر و حتی سطح خطا فیلتر کنی.
ترفند هکری:
journalctl -xe
این دستور یعنی : ” بیا مهم ترین ارورها رو با جزئیات بده همین الان!”
اینترنت هست یا نیست؟ – ping و traceroute
وقتی سایت ها باز نمیشن، اولین واکنش یک آماتور: ریست مودم!
اولین واکنش یک حرفه ای؟ ping 8.8.8.8
اگه پاسخ گرفتی، اینترنت وصله. اگه نه؟ وقتشه با traceroute مسیر رفتن پکت رو دنبال کنی. ببینی کجاگیر کرده. شاید DNS خوابیده، شاید دیواره آتیشی(Fire Wall)راه رو بسته.
مرگ خاموش سیستم از کبود فضا! – df و du
سیستم بدون هشدار خاموش میشه؟ لاگ ها ذخیره نمیشن؟ آپدیت ها نصب نمیشن؟ شاید هاردت پرشده و نمی دونی!
با df-h ببین چقدر فضا داری.
با du -sh * متوجه شو چه کسی دزدکی فضا خورد!
نتیجه گیری
این ها فقط دستور نیستن، سلاح های مخفی لینوکس بازها هستند. هرکدومشون می تونه تورو از سردرگمی و گیجی کامل به نقطه ای برسونه که سیستم رو مثل کف دستت بشناسی.
اگه لینوکس رو فقط با cd و is میشناسی، وقتشه ورود به سطح حرفه ای شروع کنی. این 5 دستور، راه ورودت هستند.
